Case Study

ความเชื่อมโยงของ จำนวน Unlike – Account ปลอม – และซื้อ Ads ใน Facebook

October 10, 2012

ความเชื่อมโยงของ จำนวน Unlike – Account ปลอม – และซื้อ Ads ใน Facebook

ช่วงปลายเดือนกันยายน 2555 ที่ผ่านมา มีเหตุการณ์ที่น่าตกใจเกิดขึ้นกับ Facebook page ของลูกค้าที่บริษัทผมดูแลอยู่ คือจู่ๆจำนวน unlike ของ page ก็พุ่งสูงขึ้นมากๆอย่างผิดปกติ ผมจึงต้องออกตามหาคำตอบให้ลูกค้าเป็นการด่วน แล้วการสืบหาสาเหตุนี้ ก็ทำให้ผมพบเรื่องน่าตกใจมากขึ้นไปอีก เป็นอะไรนั้น ขออนุญาติสรุปให้ฟังดังนี้ครับ

รายงานข่าวจาก BBC News http://www.bbc.co.uk/news/technology-19741484 เมื่อวันที่ 27 กันยายน 2555

พบว่า ช่วงอาทิตย์สุดท้ายของเดือนกันยายน 2555 มีปรากฎการณ์ที่จำนวน unlike ของ Facebook page ทั่วโลกพุ่งสูงขึ้นในเวลาใกล้เคียงกัน ยกตัวอย่าง page ของศิลปินดังๆอย่าง Rihanna มี unlike ที่ 28,275 Eminem: 15,420 และ Lady Gaga: 34,326 ซึ่งตามข่าว จำนวน unlike page เกิดจากการหายไปของ account user ซึ่งคาดว่าเป็น account ผี หรือ fake account ที่ Facebook ไล่ลบออกจากระบบ ทาง BBC ได้ติดต่อไปยัง Facebook เพื่อสอบถามเกี่ยวกับการหายไปของ user นี้ แต่ Facebook ไม่ได้ยืนยันว่ามีการไล่ลบ fake account ในช่วงเวลาดังกล่าว แต่ก็ไม่มีคำอธิบายอื่นๆเพิ่มเติมว่า ทำไมอยู่ดีๆมีจำนวน unlike มากขึ้นพร้อมๆกันหลาย page แบบนี้

เมื่ออ่านรายงานข่าวเพิ่มเติมก็ได้ทราบถึงที่มาที่ BBC เล่นข่าวเรื่อง fake account ของ Facebook ซึ่งเชื่อมโยงกับการซื้อ Ad ทุกอย่างเริ่มต้นจากบริษัท startup ชื่อ “Limited Run” (ชื่อเดิม Limited Pressing)

เรื่องมีอยู่ว่า Limited Run ได้ซื้อ Facebook Ad แบบ PPC (Pay Per Click) ช่วงเดือนกรกฎาคมปีนี้ แล้วทำให้ได้รับ new like เป็นจำนวนมากในเวลาอันรวดเร็ว แต่จากการตรวจสอบเบื้องต้นคนที่กดเข้ามาที่เว็บ (visitor) ผ่าน Facebook Ad พบว่ามีความผิดปกติบางอย่างที่ทำให้ website ไม่สามารถเก็บข้อมูลและตรวจสอบ visitor ส่วนใหญ่ได้ (ขออนุญาติข้ามเรื่อง technical ไปก่อนนะครับ) ทาง Limited Run จึงสร้างเครื่องมือ (page logger) ขึ้นมา แล้วพบว่า 80% ของ visitor ที่เข้าเว็บเป็น bot! (bot เป็นโปรแกรมชนิดหนึ่ง ที่สร้างขึ้นมาเป็นคนปลอมๆในโลก online) ทาง Limited Run เลยติดต่อไปทาง Facebook เพื่อขอคำอธิบายว่า เหตุใดเค้าต้องจ่ายเงิน PPC ให้กับ click ที่เป็น bot มันไม่แฟร์เลย ทาง Limited Run จึงประกาศทางหน้า Facebook page ตัวเองว่าจะเลิกใช้ Facebook และทุกอย่างที่เกี่ยวกับ Facebook แล้วสืบเนื่องจากเหตุการณ์นี้ (ตอนนี้ก็ไม่มี Facebook page ดังกล่าวแล้ว) ข่าวนี้ถูกรายงานผ่านหลายๆสื่อดังๆมากมาย ทำให้จุดประเด็นคำถามเรื่องความเชื่อมโยงของการซื้อ Facebook Ads และ Fake account ขึ้นมา

นี่จึงจุดประกายให้นักข่าวของ BBC (technology correspondent) Rory Cellan-Jones ทำการสืบสวนแบบเจาะลึกว่า จริงๆแล้วการซื้อ Ads กับ fake account มันเกี่ยวกันหรือไม่ เค้าทำการทดลองแบบง่ายๆโดยตั้งธุรกิจสมมุติขึ้นมาชื่อ VirtualBagels และตั้ง Facebook page ขึ้นมาพร้อมซื้อ Facebook Ads โดย target ไปที่คนใน US, UK และบางประเทศในเอเชียและตะวันออกกลาง ภายใน 24 ชั่วโมงหลังลง ad VirtualBagels มีคน like ถึง 1,600 คน! นี่เป็นธุรกิจที่ไม่มีตัวตนจริงๆนะครับ! ที่น่างงงวยคือ คนที่มา like สวนใหญ่เป็นคนในตะวันออกกลาง มีอยู่คนหนึ่งชื่อ Ahmed Ronaldo ใช้รูป profile picture ตังเองเป็น Cristiano Ronaldo อาศัยอยู่ในกรุงไคโร ของประเทศ Egypt และทำงานให้กับ Real Madrid! คุณ Ronaldo คนนี้ไป like page อื่นๆอีกกว่า 3000 page

อย่างไรก็ดี ทั้ง Limited Run, BBC และสื่ออื่นๆ ไม่มีใครระบุว่า fake account มาจากไหนและเป็นของใคร เพราะอย่างที่ทราบๆกันว่ากฎหมายบ้านเค้าแรงมาก ถ้าพิสูตรไม่ได้ 100% คงไม่มีใครกล้าระบุเป็นแน่

สรุปจากเรื่องราวที่รวบรวมมาได้ดังนี้:

– มี fake account มากด like page หลังจากมีการซื้อ Ads จริง
– Facebook มีการลบ fake account ออกอยู่เรื่อยๆ
– ไม่มีใครยืนยันได้ว่า fake account ที่มา like page เป็นของผูใด มาจากไหน

สุดท้ายแล้ว ความเห็นส่วนตัว ผมคิดว่าอย่างนี้ครับ ถ้าเจ้าของ page ส่วนใหญ่ยังเชื่อว่าการที่จำนวน like มากๆนั้นเป็นเรื่องที่ดี แทนที่จะดูเรื่อง Reach หรือ engagement เป็นหลัก เรื่องการที่มี fake account มา like หลังจากซื้อ ads หรือทำ campaign ต่างๆ คงยังมีอยู่ต่อไป และตราบใดที่ Facebook ยังเป็น media ที่ทุกคนเข้าหา ถึงจะเลวร้ายอย่างไร ทุกคนก็ยังต้องใช้บริการเค้าต่อไป จริงไหมครับ?

Reference:

http://blog.limitedrun.com/post/28341629174/updated-weve-deleted-our-facebook-page
http://mashable.com/2012/07/31/startup-tangles-with-facebook/
http://news.cnet.com/8301-1023_3-57482220-93/firm-ditches-facebook-for-twitter-claims-clicks-are-bots/
http://www.fastcompany.com/1844157/limited-run-alleges-80-percent-its-facebook-ad-clicks-were-bots
https://www.facebook.com/VirtualBagel
http://www.bbc.co.uk/news/technology-19093078
http://www.bbc.co.uk/news/technology-19741484
http://www.bbc.co.uk/news/technology-18822971
http://www.bbc.co.uk/news/technology-18813237
http://mashable.com/2012/07/13/facebook-fake-accounts-egypt-philippines/
https://www.facebook.com/notes/facebook-security/improvements-to-our-site-integrity-systems/10151005934870766
http://www.bbc.co.uk/news/technology-18816674

ณรงค์ยศ มหิทธิวาณิชชา Managing Partner & Head of Growth - TWF Agency
7 Comments
  1. nan

    ขอบคุณสำหรับบทความดีดีค่ะ

  • Joehanz E-Hanz

    แจ่มมากเลยครับพี่น้องครับ

  • […] เมื่อก่อนผมเคยเขียนเรื่อง ความเชื่อมโยงของ Facebook ads และ fake account ผมเข้าใจว่า Facebook เองก็มีการล้าง fake account […]

  • […] หลังจากผ่านวันที่ 12 มีนาคม 2015 มาแล้ว เชื่อว่าจำนวน page like ของหลายๆเพจก็คงตกลงไปอย่างน่าใจหายจากเหตุที่ Facebook ลบ account ที่ไม่มีการใช้งาน (inactive) account ที่เจ้าของเสียชีวิต รวมถึง account ผี (พวกรับจ้างปั้ม like) เหตุการณ์คล้ายๆกันนี้เคยเกิดขึ้นมาแล้วและ TWF ก็เคยเขียน blog ไปแล้ว […]

  • Leave a comment

    Your email address will not be published. Required fields are marked *